TEMA Vakfı Başkanlığında bir araya gelen ve TEMA’nın Gönüllü Yavruları olarak adlandırılan minik öğrenciler çevre ile ilgili sorularını Vali Erdoğan Bektaş’a ilettiler. Çevre Haftası münasebetiyle çeşitli etkinlikler yapan TEMA Vakfı Muş Şube Başkanlığı Kızılağaç Cumhuriyet YİBO, Yarpuzlu İlköğretim Okulu, Alparslan YİBO ve Fatih İlköğretim Okulu öğrencilerinde bir heyetle birlikte Vali Erdoğan Bektaş’ı makamında ziyaret ettiler.
TEMA’nın Gönüllü Yavruları ile bir araya gelen ve sorularını yanıtlayan Vali Erdoğan Bektaş, çevre temizliğinin önemli olduğunu ve öğrencilerin toplum bilinci oluşturması gerektiğini kaydetti.
Çevre Manifestosu hazırladıklarını ve bunu Vali Bektaş’a sunacaklarını ifade eden TEMA Vakfı Muş Şube Başkanı İhsan Aytemiş, “Ülkemizde olduğu gibi, ilimizde de çevresel sorunlar her geçen gün artarak inanılmaz boyutlara ulaşmaktadır. Toprağa, doğaya ve doğa varlıklarına sahip çıkmama ve hatta insanların tarafından zarar verilmesi; yanlış tarım teknikleri, meraları doğru kullanmama, ilkel yöntemlerle hayvancılık, salma sulama yöntemleri, fütursuzca ormanların kesilmesi, ağaca, yeşile, bitki örtüsüne karşı olan yabancılaşma, çarpık yapılaşma ve kentleşme, temiz çevre için yeterli alt yapılarının olmayışı ve temiz çevreye karşı olan duyarsızlık sonucu tonlarca topraklarımız erozyonla yok olmakta, küresel ısınma ve küresel iklim değişiklikleri meydana gelmektedir. Tema Vakfı Muş Temsilciliği olarak hazırlanmış ve ekte sunmuş olduğumuz Muş ili Çevre Manifestosu ile bu sorunlara çözüm önerilerimizi belirterek ilgilerinize sunar, gereğini arz ederim” dedi.
TEMA Vakfı tarafından hazırlanan çevre manifestosunda, “TEMA Vakfı olarak 16 yıldır süren doğayı koruma ve erozyonla mücadele faaliyetlerimizi, tarıma elverişli alanların tarımsal faaliyet dışında kullanılmasına karşı mücadelemiz devam etmektedir. Dünyada, ülkemizde ve Muş ilimizde gerçekleştirdiğimiz faaliyetlerimizi, gittikçe yaygınlaşan kamuoyu desteği ve organize bir eğitim çalışması ile birlikte sürdürmeyi hedeflemekteyiz. Vakfın Muş temsilciliği ve gönüllüleri olarak, ilimizin ve insanımızın birçok alanda bugününü ve geleceğini tehdit eden birkaç çevresel sorunu dile getirmek istiyoruz. Bizler Tema vakfı olarak hepimizin sorunları ve ortak duyarlılıkları olduğunu düşündüğümüz söz konusu konulara ait öneri ve istemlerimizin göz ardı edilmemesini diliyoruz.
TOPRAK YOKSA EKMEK YOK!
Ülkemizde olduğu gibi ilimizde de tahrip olan ve gittikçe azalan bitki örtüsünden dolayı toprak erozyonu devam etmekte ve aynı hızla çölleşmektedir. Verimli topraklarımızın, tarım arazilerinin, meralarımızın amaç dışı kullanımının engellenmesi ve korunması için her türlü tedbirin alınması ve bu alanda projelerin geliştirilmesi şarttır.
SU YOKSA HAYAT YOK!
Türkiye su fakiridir. Ancak ilimizde su kaynakları olduğu halde su varlığımız giderek azalmakta ve kirlenmektedir. Türkiye’nin acilen “Su Çerçeve Yasası” çıkartılmalıdır. Su havzalarımızın planlaması yapılmalı, köyde ve kentte su tasarruflu kullanılmalı ve kullanılan sular arıtımla geri kazanılmalıdır.
Topraklarımızın yönetimini sağlayan Toprak-Su Genel Müdürlüğü yeniden teşkil edilmelidir. Muş ovasında tarımsal alanların sulanmasını sağlayan Özel idare (Mülga Köy Hizmetleri) küçük-su tesisleri ve DSİ tarafından yapıldıktan yıllar sonra Sulama Birliklerine devredilen diğer sulama tesisleri işlevini yitirmiş durumdadır. Mevcut sulama tesislerinin onarılması ve havza ıslahını sağlayan çeşitli sulama göletlerinin tesis edilerek sulama alanlarının ilimiz tarımsal üretimine kazandırılması gerekmektedir. Ayrıca uzmanlar tarafından vahşi sulama tekniklerinden biri olarak kabul edilen salma sulama yerine toprağın daha iyi korunmasını sağlayan yağmurlama ve damlama sulama teknikleri yaygınlaştırılarak hatalı sulama önlenmelidir.
BEREKETLİ TOPRAKLARDA DOĞRU TARIM!
Toprak varlığımızın erozyona uğraması ve su kaynaklarımızın azalması ile birlikte gıda güvenliğimiz tehlike altındadır. Gıda güvenliğimizin sağlanması için toprak ve su koruma yöntemlerine ek olarak Tohumculuk Kanunu’nda çiftçimizin aleyhine olan hükümler düzeltilmeli, Biyogüvenlik Yasası çıkarılmalıdır. Birçok konuda bilgiden yoksun olan çiftçilerimiz, özellikle uygulamalı eğitim faaliyetlerine tabi tutularak eğitilmelidir. Türkiye’nin 3.Büyük ovası olan Muş Ovasında geçen Murat ve Karasu nehri doğru değerlendirir, Alparslan I ve Alparslan II Barajlarının ivedilikle hayata geçirilmesi ve diğer onlarca akarsuların üzerinde göletler yapılması, taban su seviyesi düşürmek için drenaj çalışmaları gerçekleştirilmesi ile Muş Ovası tamamen sulanabilir tarımsal arazi olur. Bu durumda Muş’ta sadece tarımsal işlemlerde ve hizmetlerinde binlerce kişinin istihdamı gerçekleşir. Belki bölgenin hatta Türkiye’nin tahıl deposu olur.
DOĞAL VARLIKLARIMIZ, ORMANLARIMIZ!
Ormanlarımız her gün fütursuzca kesilmekte gerek kışın sobalarda ve gerekse taş fırın ekmek fabrikalarında tonlarca odun olarak yakılmaktadır. Doğal varlıklarımız ve ormanlarımız korunmalı, başta Orman Köylerine yönelik Kırsal Kalkınma Programı kapsamında bölgemizde yaygın keçi ırkları yerine orman dostu keçi ırkları veya koyun edindirme, süt sığırı, arıcılık, bitkisel yemler, kömür desteği ve istihdam gibi projeler gerçekleştirilmeli ve kontrol mekanizması oluşturulmalıdır. Orman, Maden ile Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunları’na dayanılarak yasal kılıflar altında tahribat yapılmasına göz yumulmamalıdır.
MERALARIN DOĞRU KULLANILMASI!
Meraların doğru ve verimli olarak kullanılması için bu konuda köylüye ve çiftçiye eğitim verilmeli ve mera ıslah projeleri hızla gerçekleştirilerek yem bitkileri gibi toprağı koruma özelliği olan bitkilerin yaygınlaştırılması desteklenmelidir. Erozyonu önleme ve tarımsal üretimde verimi artırma adına çalışma programları yapılmalıdır.
Ayrıca büyük önem arz eden Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu çerçevesinde bütün Türkiye’nin arazi kullanım planlaması yapılmalı ve bütün üst planlar arazi kullanım planlaması üzerine inşa edilmelidir.
İLİMİZ ÇEVRESİ İLE İLGİLİ BÜYÜK ÖNEM ARZEDEN BAZI PROJELER
Ağaçlandırma Projeleri!
Ülkemizin bir çok yerinde sıkça yapılan ağaçlandırma çalışmaları ilimizde de yapılmalıdır. İlimizde orman ıslah çalışması mevcut değildir. Bölgemiz ve İlimizde Orman ıslah çalışmaları ve ağalandırma programları yapılarak hayata geçirilmelidir.
KARASU ISLAH PROJESİ!
Muş Ovasının tarımsal üretimine yeni bir hayat kazandırabilecek Karasu Islah Projesi gözlemlediğimiz kadarıyla çok yavaş yürütülmektedir. Bu konu ile ilgili çalışmalar hızlandırılmalı ve yapılan çalışmaların toprağı koruma tedbirleri açısından mercek altına alınmalıdır.
“Yeşille Daha da Kucaklaşmış Çağdaş Görünümlü Muş” Projesi
SOSYAL TESİS VE PARK ALANI
İlimizin yerleşim yerinin orta yerinde bulunan Otogar işletme binaları , Eski Köy Hizmetleri hizmet binaları ile Karayolları Şube şefliği şantiye ve hizmet binalarının bulunduğu yerlerden tahliye edilerek şehrimizin daha uygun yerlerinde inşa edilmesi ve bu tesislerin bulunduğu yerlerin kent görünümüne daha uygun sosyal tesisler biçiminde projelendirilerek yapılması gerekmektedir.
Söz konusu yapıların işgal ettiği alanların, yeşil alan ve park yerleri ağırlıklı sosyal amaçlı tesisler olarak projelendirilmesi bu günümüz ve geleceğimiz için çok büyük önem arz etmektedir. Zira günümüzde dünyanın modern kentleşme alanlarında olmazsa olmaz koşul olarak hayata geçirilen bu tip projelerden yoksun olan güzel Muş ilimiz, insanımızın insanca yaşamayı hak ettiği kadar böyle bir projeyi ve tesisi hak etmektedir. İlimizin şehir merkezinde büyük bir hizmet olarak nitelendirilecek böylesi bir projenin hayata geçirilmesinde katkısı olacak herkesi, başta valimiz, milletvekillerimiz ve kamu yöneticilerimiz olmak üzere bütün çevre dostu ve gönüllüleri bu yönde çaba harcamaya davet ediyoruz. 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Yasası kapsamında İmar ile ilgili konuların Belediye ve İl özel idaresi işbirliği ile yapılması ve söz konusu projenin bir an önce meclis kararı alınarak yapılmasını istiyoruz. Bu konuda tüm halkımızın kamuoyu desteğini bekliyoruz. TEMA Vakfı gönüllüleri olarak bu konuda önerimiz; öncelik olarak en uygun proje seçimi ile ilgili bir komisyonun kurulmasını ve uygun projenin seçimi yetkililerden bekliyoruz.
“Yeşille Daha da Kucaklaşmış Çağdaş Görünümlü Muş” Projesi!
ŞEHİR MERKEZİNDEKİ DERE ISLAHI VE PEYZAJ ALANLARI
Muş ilinin yapılaşma biçimi iki ince uzun anayol ve bu yollara paralel uzanan sağında Karni deresi ile solunda Taşo çayının dere yataklarının arasındaki yerden oluşmaktadır. Şehrimizin imajını ve görüntüsünü ön plana çıkaran bu dere yatakları, estetikten uzak ve çevre kirliliği açısından kirli ve uygunsuz bir görünüm arz etmektedir. Bu dere yataklarının yakınlarında ve kıyılarında jeolojik açıdan uzmanlarca uygun olmayan çarpık bir yapılaşma her geçen gün daha da artmaktadır. Bu ve daha söylenmesi mümkün olan diğer sebeplerden dolayı adı geçen çay ve dere kenarlarında meydana gelebilecek kısmi erozyonun önlenmesi, toprağın korunması ve bu yerlerin yaşanılır bir kente yakışır biçimde projelendirilerek bu yerlerin peyzaj alanları haline getirilmesi gerekmektedir. Söz konusu vakfımızın bu tasarımları ve duyarlılıklarının günümüz ve geleceğimiz için çok büyük önem taşıdığını belirtmek istiyoruz. İlimiz şehir merkezinde hayata geçirilecek bu projenin daha sonra diğer ilçe ve beldelerimizde de benzer çalışmalar uygulanmalıdır. Bu çalışmaları belediyeler, il özel idareleri ve DSİ ile birlikte hareket ederek gerçekleştirmelidir. Söz konusu projelerin gerçekleşmesinde başta yöneticilerimiz olmak üzere özellikle milletvekillerimizin bu yönde çaba göstermesini mutlaka bekliyor ve istiyoruz.
Bölge bazında havza ıslahı ( ağaçlandırma sel ve heyelan önleme çalışmaları)!
Geçmiş yıllarda toprağın korunması ve havza ıslahı gibi faaliyetleri yürüten Toprak-Su Genel Müdürlüğü faaliyetlerinin tekrar yaygınlaştırılarak önem verilmesini istiyoruz. Sel, heyelan gibi doğanın tahrip olmasına yol açan felaketlerin engellenmesi veya azaltılması için dere, ırmak ve nehirlerin beslendiği havza alanlarında ağaçlandırma çalışmaları, sulama göletleri, ve diğer toprak koruma tesislerinin projelendirilmesi bu ve benzeri projelerinin desteklenerek hayata geçirilmesi gerekmektedir.
HAYATIMIZI TEHDİT EDEN ÇEVRE KİRLİLİĞİNİ ÖNLEME PROJESİ!
Katı atıkların kontrolsüzce çöplere veya etrafa atılması insan sağlığını büyük oranda tehdit etmektedir. Bilindiği üzere bir çok katı atık doğayı kirletmekte, binlerce yıl sonra doğadan yok olamamaktadır. İnsan sağlığını tehdit eden bazı atıkların geri dönüşümü ve tekrar değerlendirilmesi gerekir. Bunun için toplama merkezleri ve katı atık tesisleri kurma projeleri ivedilikle uygulamaya koyulmalıdır. Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında atık kağıtları enerji kaynağımız olan binlerce ağacı kurtarma adına geri dönüşümü için toplanması sağlanmalı ve bu konuda projeler geliştirilmelidir.
Geleceğimize TEMA Vakfı’nın önerilerini hesaba katarak EL KOYUN. Toprak, su, enerji, tarım ve arazi planlamasına dair önerilerimizin gerçekleşmesini önemle istiyoruz. Bu topraklarda çocuklarımıza ve torunlarımıza yaşanır bir çevre bırakmak için duyarlı olduğunuza inanıyor, TEMA Vakfı Muş Temsilciliği olarak sizlere başarılar temenni ediyoruz” denildi.
Muşun Sesi Gazetesi
