Sütçülüğü geliştirmek için düzenlenen toplantıda süt veriminin arttırılması, süt sektörünün sorunları ve çözüm önerileri ele alındı. Muş İl Tarım Müdürlüğü tarafından düzenlenen ‘Süt Sektörünün Sorunları ve Çözüm Önerileri’ konulu bir toplantı düzenlendi.

Muş Tarım İl Müdürlüğü toplantı salonunda düzenlenen ve Muş Valisi Erdoğan Bektaş’ın başkanlığında yapılan toplantıya hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ile mandıracılık yapan vatandaşlar katıldılar. Toplantının açılış konuşmasını yapan Muş Valisi Erdoğan Bektaş, süt sektörü ile ilgili olarak tüm sorunların ve çözüm önerilerinin en ince ayrıntısına kadar masaya yatırılması için böyle bir toplantı tertiplenmesini kendisinin talep ettiğini belirterek, süt sektörünün Muş ekonomisi için önem arz ettiğini söyledi.

Vali Erdoğan Bektaş, “Muş genelinde sütle uğraşan arkadaşlarımızı topladık. Muş’ta ekonominin ana kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Hayvancılık ana kalem olunca ister istemez bizim müdahalemizin olabileceği olan büyükbaş hayvancılık öne çıkıyor. Küçükbaş hayvancılık biraz daha dağlara ovalara meralara bağlı olarak kendiliğinden yürüyebilen bir sektör ama bizim Muş’ta tarım ve hayvancılık dibeğimizde büyük kalem büyükbaş hayvancılıktır. Büyükbaş hayvancılıkta da temel ürün aslında süt olması gerekir. Ama böyle değil bu güne kadar da bu olmamış. Benim talebim üzerine böyle bir toplantı organize ettik. Belki bu toplantının yenileri olacak. Hepsi başka konularda başka toplantılar yapılacaktır. Bunu bir süt toplantısı olarak değerlendiriyoruz. Arkadaşlarımızla konuşacağız ve öncekilikle mevcut durum nedir? Onu anlamaya çalışacağız. Çünkü sonra bu süt konusunda neler yapılabilecek onu tartışacağız. Bizzat arazide sahada alanda çalışan arkadaşlarımızı dinleyeceğiz. Onun zorluklarını anlamaya çalışacağız. Bilgilerini fikirlerini tekliflerini değerlendireceğiz. Uygulanabilir bir şeyler çıkarmaya çalışacağız. Bu toplantıda sütü birinci plana aldık. Bu vazgeçilmez. Çünkü eğer burada hayvancılık olacaksa sütün bir sanayi ürünü olduğunu herkesin anlaması gerekiyor.Bunu başardığımızda hem hayvancılık normal rayına oturacak hem buna dayalı tarımsal çalışmalarda bir yön çizmiş olacak” şeklinde konuştu.

Daha sonra toplantıda slayt gösterimi ile katılımcılara bilgiler aktaran Tarım İl Müdür Yardımcısı Mehmet Aydın, “İlimiz tarım potansiyeli yüksek bir ildir. Özellikle hayvancılık konusunda önemli fırsatları ve avantajları bulunmaktadır. Süt insanın ve diğer memeli hayvanların ilk gıdasıdır. İçerisinde protein, vitamin, mineral maddeler ve su olmak üzere toplam 85 besin öğesi bulunmaktadır. Tarımın toprak, çevre ve doğal hayatı koruyarak sanaiye entegre edilmesi gerekmektedir. Ancak böyle olursa tarımda yüksek katma değer sağlanmış ve ürünler daha uzun zamanda piyasaya arz edilmiş olacaktır. Yine GSMH dan en az pay alan ilimizde bu sektörün öncü olarak ilimiz refahına katkı sağlaması sağlanmalıdır. İlimizdeki büyük baş hayvan sayıları 111 bin 82 baş yerli, 106 bin 582 melez ve 53 bin 792 baş saf ırk ve 6 bin 146 baş manda olmak üzere 277 bin 600 baş hayvan bulunmaktadır. Bu rakamlar tahmini olup net miktarlar 2008-2009 kış aylarında iş yoğunluğunun az olduğu aylarda işletme ziyaretleri ile güncellenecektir. İlimizdeki küçükbaş hayvan sayıları toplam 1 milyon 571 bin 294 baş olup bunun 1 milyon 350 bin 874 başı koyun ve kalan 220 bin 420 başı keçiden oluşmaktadır.Ancak 2 yaş ve yukarısı toplamı küçükbaşta 519 bin 512 olmaktadır. 2007 yılı Tarım İl Müdürlüğü istatistiki bilgilerimize göre Muş’ta küçükbaş hayvan varlığı 1 milyon 571 bin 294 baştır. Türkiye küçükbaş hayvan varlığının toplamı ise 31 milyon 821 bin 789 baş olup, Muş’un Türkiye içindeki küçükbaş hayvan sayısı içindeki payı yüzde 4.7’dir. İlimizde üç adet süt ve ürünleri işletmesi, yedi adet mevsimlik (üç aylık) çalışan mandıra bulunmaktadır. 2001-2007 dönemi ortalamasına göre Muş ili yılda ortalama olarak yaklaşık 188 bin ton süt üretimi gerçekleştirmiştir. Muş süt üretiminin aynı dönemde Türkiye üretimindeki payı yaklaşık yüzde 1.66’sı civarında olmuştur. Muş ilinden diğer illere süt özellikle komşu iller olan Ağrı, Bingöl ve Diyarbakır illerine sütün işlenerek ham peynir ve yoğurt halinde çıkışı olmaktadır. Süt toplama merkezlerinin olmamasından dolayı il dışına süt satışı fazlada yapılamamaktadır. 2002 yılında faaliyete giren Bulanık İlçemizde bulunan süt fabrikası il içindeki işletmelerin küçük çaplı olmasından dolayı maliyeti yükselten toplama işlemlerinden dolayı Ceylanpınar TİM ve bazı süt işletmelerinden 734,6 ton süt almıştır. İlimizde elde süt sığırcılığı ve süt koyunculuğu yapan işletmelerin ürettiği sütü rahatlıkla satabilmesi için süt toplama merkezlerinin kurulma çalışmalarına hız verilmesi lazımdır.Üretilen sütler yakın merkezlerde süt ve yoğurt olarak ve uzak illere de peynir olarak gönderilmektedir. Çoğunlukla da akraba ve yakınlara ulaşmaktadır. İlde bulunan üç adet süt işleme sanayi ve yedi adet mandıra ve il dışından gelen mandıralar 2001-2007 döneminde ilde üretilen süt miktarının yıllık ortalama olarak sadece yüzde 6’sı satın alınarak işlenmiştir. İl genelinde köylülerle yapılan görüşmede üreticiler ürettikleri sütü çok düşük fiyatla satmak zorunda kaldıklarını belirtirken, işletme sahipleri de süt fiyatlarının diğer illere nazaran ilimizde daha yüksek olduğunu ifade etmektedirler. Bu sebepten dolayı ilimizde mevcut büyük süt işletme sahipleri fabrikalarında veya işletmelerinde hammadde olarak kullandığı süt ihtiyacını çoğunlukla dışardan karşılama yoluna gitmektedirler. Hammadde ihtiyacının önemli bir bölümünü başka illerden tedarik eden süt işleme sanayiinin yetkilisi süt üretiminin bahar ve yaz aylarında yoğunlaştığı, buna karşın sonbahar ve kış aylarında Muş’ta süt bulmanın çok zor olduğunu ileri sürmüştür. Bölgede süt üretiminin küçük işletmeler tarafından gerçekleştirilmesi süt toplama maliyetini artıran en önemli unsurlardan biridir. Köylerde, üreticiler sütü işletme tesislerine satamadığından peynir ve tereyağı ve yoğurt yaparak il ve ilçe merkezlerindeki küçük çaplı marketlerde pazarlamakta veya akrabalarına vermektedir. Muş ili genelinde sığırda birim başına yıllık süt veriminin 2007 yılı baz alındığında bin 658 Kg/baş tır. Oysa bu verim Hostain ineklerde 8-10 ton, Montofonlarda 5-6 ton, Simental Irkı ineklerde ise bu rakam 3,5-4 ton civarındadır” diye konuştu.

Düzenlenen toplantı da daha sonra hayvancılıkta süt veriminin arttırılması ve süt veriminin sanayide işlenecek boyutlara ulaşması için neler yapılması gerektiği konuları üzerinde bilgi alışverişinde bulunuldu.

 Muşun Sesi Gazetesi