Muş Tütün Kooperatifi Başkanı Şehmus Solgun dün yazılı bir basın açıklaması yaptı. Şehmuz Solgun “ İlimiz ekonomik açıdan ülkenin geri kalmış illerin başında geldiğini ve Muş’a 200 kg kotayı fazla görenlere 50 Bine yakın insanın geçimini sağlamaktadır. Ama tütünce beklediğini bir türlü bulamamaktadır” diye konuştu.
Tütün toplantımızı çiftçilerimiz tütün ürünlerimize sınırlı bir tütün yaklaşık 400 yıldır bu ülke topraklarında üretilen geleneksel bir ürünümüzdür. Tütün ülkemiz topraklarıyla tanıştıktan sonra topraklarımızdan hoşlanmış ve topraklara has uygun yeni tatlar ve kokular kazanmış. Dünyanın aranılan önemli tütünlerinden biri haline gelmiştir. Öyle ki uluslar arası dev sigara şirketleri bile ürettikleri sigaraların harmanlarında onlara tatlılık yumuşaklı gibi ıslah edici özellikleri kazandıran Türk tütünlerine %7 15 arası kullanmak zorunda kalmışlardır. Ama bize 200 kg kotayı bize fazla. Ben yaklaşık 20 gündür dışarıda Ankara, İzmir, bursa ve şu an İstanbul’dayım özel firmalarla görüşme içindeyken çok kötü bir haberle karşılaştım.
Önümüzdeki yıl tekel muş ekicisiyle sözleşme yapmamaya çalışılıyor. Ben haberi duyar duymaz muş milletvekillerine haberi ilettim. San. Dr. Medeni bey sn. Sırrı Sakık işin takip edeceğiz. Sn. Seracettin Karayağız bana diyor ki bu bir ülke genelindedir. Tek ilimizde mahsus değildir. Bende bunu söyledim. Sn. vekilime inşallah geneldir ama şu anda duyduğum ülke genelinde değil şayet iller seçilirse muş kızılağaç tütünü kalitesi fan duman meydandadır. Benim her muşlu hemşerimde bu konuya desteklerini bekliyorum. Bu bir mağdur ve geri kalmış bir ilin sorunudur. Bir zamanlar muş tekelinde yaklaşık 500 insan çalışırdı. Bizim bayan kardeşlerimizin bir kısmı halen şu an Malatya, Bitlis, samsun, İstanbul gibi illerde çalışmakta şu an yaklaşım toplam 250 kardeşimizin hali ne olacak.8200 tütün ekicisi yani 50 bin insanımız tütün ile uğraşırdı. Bu insanların hali ne olacak. Sn. Kemal Unakıtan önce ÖTV 28 Temmuz 2005 yürülüğün de yasayla firmalar kapılarına kilit vurama noktasına gelmiştir. Buna rağmen şu an 200 kg olan kota miktarı çok görülüp kaldırılmaya çalışılmaktadır. Ekicimizi mağdur duruma düşürüp ekmek kapılarını kapatırlar. Diğer taraftan ital ettiğimiz ile ABD başta olmak üzere diğer ülke üreticilerini desteklemekteyiz.
Tüm muşlu hemşerilerimin desteğini bekliyorum. Çok önemli bir gün ülke dışına gitmeğe çalışırken İstanbul’da şaşırdım kaldım. Muş ili ekonomik yönden ülkemizin geri kalmış illerin başında gelmektedir. Malumunuz ilimiz insanları tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır. Tarımla geçimini sağlayan insanlarımızın çoğunluğu tütün yetiştiriciliği ile geçimlerini sağlamaktadırlar. Ancak bu gün bu insanlar yani tütün ekicisi olan 8200 aile(50.000 nüfus) sosyal yardımlara ve büyük metropollere göre mecbur bırakılmıştır. Yılın 6 ayını karın altında geçiren halkımız, sefil ve perişan duruma getirilmiştir. Bir zamanlar ekicimiz yıllık 2 ton tütün üretirken uygulanan kotalarla bunun ancak 1/10nu olan 200 kg üretimine izin verilmektedir. Bu miktarda çiftçimizin ancak kuru ekmek ihtiyacını sağlayabilmektir. Halkımızın bu kotalarla elindeki geçim kaynağı elinden alınmıştır. Halkımız kendi kaderine terk edilmiştir. Muş tütün kooperatifi olarak yapmış olduğum çalışmalar ile bir nabze olsun, tütün üreticisinin derdine çare olmaya çalıştık.
Ülkemizde faaliyet gösteren bütün firma yetkililerini bölgeye getirerek çiftçiye kota fazlası mahsulleri sattık. İlimize getirdiğimiz Siprer tütün firması, Europen firması, Alyasvan firmaları ilimize ve bölgemize kazandırdık. 3 yıl bu firmalara ilimiz ile birlikte Bitlis, Batman, Diyarbakır, Adıyaman gibi illerden de tütün sattık. Bu tür çalışmalarla ilimiz ve bölgemiz ekonomisine, tütün ekicisine yardımcı olmaya çalışırken, Maliye Bakanımız Sayın Kemal Unakıtan’ın çıkarmış olduğu ve 28 Temmuz 2005 tarihinde yürülüğe giren yeni ÖTV uygulaması ile bu mamulleri üreten firmaların, fabrikalarına kilit vurma noktasına getirmiştir. Bu şekilde firmalar kapılarına kilit vururken, ekicimizi mağdur duruma düşürüp, ekmek kapılarını kapatırken, diğer taraftan ithal ettiğimiz tütünler ile ABD başta olmak üzere diğer ülke üreticileriyle desteklenmekteyiz. Geçen yıl oryantal tütünlerinde sigara fabrikalarının yapılacak üretimleri, ÖTV artışı nedeni ile oryantal talebinde daralma meydana gelmiştir.
Türk tütüncülüğü kamu istihdam sanayi ve vergi gelir açısından Türk ekonomisi önemli bir kaynağa sahiptir. Halbuki tütün üretimi 1940 yılında çıkarılan milli koruma altına alınmıştı. Vergi geliri sebebi ile tütün üretimi ve ticareti devlet tarafından yapılmıştır. Muş bölgesi tütün üreticileri, Ege tütün üreticilerine uygulanan kota şartlarının kendilerine de uygulanıp Ege tütünü Tütün’ü üretmek istemektedirler. Bu şekilde bölge insanı ve tütün ekicisi ile birlikte bölge ekonomisine büyük ölçüde katkıda bulunur. Aksi halde bölge üreticisi ürettiği 200 kg.lık kota uygulamasıyla ezilmekte o9lduğu halde bunu da kaldırıp bölge üreticisinin geçim kaynağı tümden kurutulmak istenmektedir. Böylece çiftçimize darbe vurulduğu gibi ilde önemli ölçüde istihdam olanağı sağlayan muş yaprak tütün işletmesinde daralmaktadır. Bir zamanlar 140 elamanı bayan olmak üzere yaklaşık 500 kişi istihdam ediliyorken bu gün uygulanan kota politikaları nedeniyle 250 kişiye düşürülmüştür. Bayan elamanlar ise eş ve çocuklarından ayrılıp başta Bitlis olmak üzere çevre illere dağıtılmıştır. Bu nedenlerden dolayı bölge insanlarımız ekonomik durumları geçim kaynakları ve istihdam olanakları düşünülerek; var olana 200 kg.lık kota uygulamasının kaldırılmasına ve kota oranının artırılmasına büyük önem vermekteyiz. Aksi halde kendi kadrine terk edilmiş bölge tütün ekicisini açlığa mahkum etmiş olursunuz. Muş Ovası
NULL
