CHP Ankara Milletvekili Sinan Aygün sadece iç talep artışına bağlı büyümede ısrar etmesinin hem ülkeyi hem de vatandaşı borç sarmalına soktuğunu söyledi.
CHP Ankara Milletvekili Sinan Aygün’ün, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine dayanarak, Türk halkının borç durumunu ortaya koydu. Buna göre Türkiye nüfusunun yarısından fazlası bankalara borçlu duruma geldi. Vatandaş ve şirketlerden oluşan kredi müşterisi sayısı bu yılın Haziran sonu itibariyle 43 milyon 518 bine yükseldi. 2011 Eylül sonu itibariyle, vatandaşların tüketici kredisi, taşıt kredisi, konut kredisi, kredi kartı borçları ile şirketlerin bankalardan sağladıkları kredilerin toplamını oluşturan nakdi krediler ise son bir yılda yüzde 39.1 artarak 661.2 milyar TL’ye yükseldi.
Kişi başına en az kredi borcu bulunan il bin 90 TL ile Hakkari oldu. Hakkari’yi bin 103 TL ile Ağrı, bin 110 TL ile Muş izledi. En az borçlu iller sıralamasında ilk ona giren diğer iller ve kişi başına borç miktarları ise şöyle: Bingöl bin 655, Şırnak bin 743, Şanlıurfa bin 998, Bitlis 2 bin 15, Mardin 2 bin 59, Batman 2 bin 154, Bitlis 2 bin 15, Mardin 2 bin 59, Batman 2 bin 154 TL.
2011 yılının Eylül sonu itibariyle kredi borcu en fazla artan il Muş oldu. 2010 yılının aynı döneminde, kişi başına borcu 635 TL olan Muş’un borcu yüzde 75 artarak bin 111 TL’ye yükseldi. Borcu bir önceki yıla oranla yüzde 16.8 artan Zonguldak ise, 81 il arasında kredi borcu en az artan il oldu.
Tüketici kredilerini oluşturan konut, otomobil ve ihtiyaç kredilerinde bir yıllık artışta değişik iller liderlik koltuğuna oturdu. Konut kredilerinde en fazla artış yüzde 78.5 ile Bingöl’de oldu.
2010 Eylül sonu itibariyle 19 milyon 259 bin TL’lik konut kredisi kullanılan ilde, bir yıl sonra kredi tutarı 34 milyon 374 bin TL’ye yükseldi. Konut kredilerinde en çok artış yaşayan diğer iller yüzde 72,4 ile Kilis, yüzde 57.8 ile Muş, yüzde 51.2 ile Karaman oldu.
Otomobil kredisinde ise en fazla artış yüzde 71,3 ile Tunceli’de görüldü. 1 milyon 812 bin TL’lik kredisi bulunan Tunceli, otomobil almak için bankalardan Eylül sonu itibariyle 3 milyon 104 bin TL kredi kullandı. Tunceli’nin ardından Gümüşhane ve Muş geliyor.
Gümüşhanelilerin bankalardan aldığı taşıt kredisi yüzde 68.4, Muşluların aldığı kredinin miktarı geçen yıla göre yüzde 66.2 arttı. İhtiyaç kredilerindeki artışta lider il ise Şırnak. 2010 Eylül’ünde 96 bin 26 TL’lik ihtiyaç kredisi kullanılan şehirde, bir yıl sonra bu rakam 157 milyon 105 TL’ye yükseldi. Şırnak’ı yüzde 62.8’lik artışla Muş ve yüzde 57 ile Tunceli takip etti.
Bankacılık sektörünün yurtdışından sağlananlar dahil kullandırdığı ve toplamı 661 milyar TL’yi aşan kredileri içinde, tüketicilerin kullandığı konut, otomobil ve ihtiyaç kredilerinden oluşan toplam tüketici kredilerinin tutarı, iş kurmak ya da işletmeye sermaye sağlamak amacıyla kullanılan işletme kredilerine yaklaştı.
2011 Eylül sonu itibariyle kullanılan tüketici kredileri 163 milyar 17 milyon TL’ye ulaşırken, işletme kredilerinin tutarı 169 milyar 460 milyon TL oldu. İhracat kredilerinin 45 milyar 528 milyon TL’ye ulaştığı söz konusu dönemde, diğer yatırım kredileri 33 milyar 433 milyon TL, diğer krediler 141 milyar 216 milyon TL oldu.
Vatandaşların kredi kartı borçları ise bu yılın Eylül sonu itibariyle 54 milyar 955 milyon TL’ye yükseldi.
BDDK verilerine göre, 2011 yılı Haziran sonu itibariyle, kişi ve şirketlerden oluşan bankaların kredi müşterisi sayısı 43 milyon 518 bin kişiye yükseldi. Bu rakam geçen yılsonunda 41 milyon 496 bin kişiydi.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre, Türkiye nüfusunun 2010 sonunda 73 milyon 723 bin kişi olduğu dikkate alınırsa ve her bir kredi borçlusu bir kişi sayıldığında nüfusun yüzde 56.3’ünün bankalara borçlu olduğu ortaya çıkıyor.
Bankaların kredi müşterisi sayısı 2007’de 27 milyon 712 kişiydi. Küresel krizin etkilerinin görülmeye başlamasıyla birlikte 2008 yılında kredi müşterisi sayısı 34 milyon 194 bin kişiye, 2009 yılında da 38 milyon 181 bin kişiye yükselmişti.
Banka kredi müşterilerinin önemli bir bölümünü KOBİ’ler meydana getiriyor. Eylül 2011 sonu itibariyle nakit kredi kullanımı nedeniyle toplam 1 milyon 478 bin KOBİ’nin bankalara 156,2 milyar TL kredi borcu bulunuyor. Bankalardan kredi kullanan her 100 KOBİ’den 11’i de borcunu geri ödemekte sorun yaşıyor. Toplam 165 bin 216 KOBİ kredi borcunu ödeyemediği için bankaların takibinde bulunuyor.
Ankara Milletvekili Sinan Aygün, hükümetin yıllardır iç talep artışına bağlı büyümede ısrar etmesinin, sadece cari işlemler açığı ve dış borçları patlatmadığını, aynı zamanda vatandaşı ve şirketleri de borç sarmalına soktuğunu bildirdi.
Son aylarda giderek derinleşen küresel krizin kamu borçlarının yüksekliğinden kaynaklanmasına rağmen temelini sorunlu konut kredilerinin oluşturduğunu hatırlatan Aygün, şunları vurguladı: “Özel sektörün ve vatandaşların borçlanmalarına ilişkin rakamlar gösteriyor ki Türkiye üretmeden tüketiyor. Üretmeden tüketmenin en önemli kanıtı ise cari işlemler açığı. Türkiye bu yıl 80 milyar dolara yakın cari işlemler açığı verecek. Bu Türkiye’nin dışarıya olan yükümlülüğünün bu kadar artması anlamına geliyor. Türkiye şu anda borçla Lale Devri yaşatıyor. Ev borçla alınıyor, içerisindeki buzdolabı, televizyon, çamaşır makinesi, halı başka bir borçla alınıyor. Otomobil borçla alınıyor, otomobilin benzini lastiği de kredi kartına borç yapılarak alınıyor. Çocuk okula borçla gönderiliyor. Bedelli askerlik sayesinde artık vatan borcu da banka borcuyla ödeniyor. İşletmeler personelinin maaşını, vergi borcunu, sigorta borcunu borçla ödüyor. Hatta gerek işletmeler gerekse de vatandaşlar, alabildikleri sürece borçlarını da borçla ödüyor.”
Şark Telgraf Gazetesi
