Sayısı yıldan yıla azalan, üretim kapasitesi de iyice düşen sac soba imalatçıları, mevcut işyerlerinin artık imalat için çok yetersiz olduğunu ve Muş Belediyesi´nin kendilerine bir imalat yeri ayarlaması talebinde bulundular.
Gerek kira gerekse satış yoluyla yeni bir iş yerinde imalat yaparak mesleklerini sürdürmek ve geçimlerini yine bu işten sağlamaya devam etmek istediklerini belirten imalatçılar, bu konuda Diyarbakır ilinde örnek bir çalışmanın yapıldığını ifade ettiler. İlimizde çok daha önceki yıllarda 30 civarında olan soba imalatçısının şimdilerde 7-8 kişi kaldığını söyleyen Kerem Rençber, daha modern üretim için işyerlerinin yetersiz olduğunu söyledi. İmalat işinin yerleşim yerinden uzak, sanayi gibi bir bölgede olması gerektiğini, daha geniş ve alt yapısı iyi olan bir yerde üretim yapılarak sobacılığın ekonomik anlamda ile katkı saplayabileceğini ifade eden Rençber: Sobacılar olarak devletten yardım istiyoruz, belediyeden yardım istiyoruz. Dükkân istiyoruz.
Yer istiyoruz. Burada dükkânda çalıştığımız zaman fazla ses çıkartıyoruz halk rahatsız oluyor. Belediyede bizi sıkıştırıyor buradan çıkın diye, biz buradan çıkıp nereye gideceğiz. Belediye bize bir yer verecek, bir site verecek ya da bir sanayi kuracak ya da sanayinin bir köşesinde yer verecek. Bir yer bulacak ki bizde gidip orada imalat yapacağız şeklinde konuştu.
Diyarbakır Modelini Örnek Gösterdi Diyarbakır´da soba imalatçıları için belediye tarafından yer tahsisi yapıldığını ve bunun aynısının Muş´ta da yapılabileceğini ifade eden Rençber: Diyarbakır´da sobacılar sitesi var belediye kendi imkânlarıyla yapmış. Sobacılar sitesine sobacıları götürmüş. Sobacılar sitesinde herklesin imalathanesi var orda imalat yapıyorlar. Bu sobacılar sitesinde, belediye dükkânları satıyor mu? Yoksa kiraya mı veriyor?
Sobacılar sitesinde böyle bir program var. Sobacılara bir site kuracaksınız. O dükkânların maliyeti üzerine alıcılara maliyet çıkaracaksınız. Mesela bir dükkânın maliyeti 50 bin TL ise bunun yüzde otuzunu veya yüzde ellisini peşin alıyor. Gerisini kira öder gibi o şekilde esnaftan para alıyor, esnafa bu dükkânları satıyor ve bir nevi teşvik ediyor şeklinde konuştu.
Kimseyi Rahatsız Etmeyecek Yerde Kurulsun Soba imalatçılarının böyle giderse yakın zamanda bu işi bırakmak zorunda kalacağını ancak daha modern bir üretime geçilirse mesleğin yeniden değer kazanacağını dile getiren Rençber: Burada bir site kurulursa soba imalatı yapanların gücü bu siteyi veya dükkânı almaya var. Evet, almaya gücümüz var. Birçoğumuz işi bıraktık yer olmadığı için sobacılık şuan ölmüş durumda. Belediye bize bir yer versin şehir merkezinin herhangi bir köşesinde olabilir. Sanayinin yanında veya arkasında olur. Kimseyi rahatsız etmeyecek yerde kurulsun. Belediyenin böyle bir imkânı da var dedi. İşi Bırakmak Zorunda Kalabilirim Rençber konuşmasının devamında: Sobacılara bir yer kurulsa sobacılık çok gelişir.
Ben sobayı Malatya da, Diyarbakır´da yaptıracağıma burada yaptırırım. Mesela ben burada kiracıyım, sobacıyım yıllardır bu işi yapıyorum; ama bakıyorum ki bu imkânsızlıklar içinde bu işi bırakmak zorunda kalabilirim ifadelerini kullandı. Hepsi İmkânsızlıktan Kapatıp Gittiler İmkanların yetersizliğinden dolayı birçok imalatçının işyerini kapattığını, iş değişikliğine gitmek zorunda kaldığını dile getiren Rençber, soba satışlarının şu an için normal düzeyde olduğunu belirtti. Çevrede soba imalatçısı olmamasının ilimizde fırsata dönüştürülebileceğini söyleyen Rençber: Ortalama her sezonda bir sobacı 2 bin tane soba satar, eğer bize yer verilse satışlar ikiye katlanır.
Çünkü o zaman biz çevre illere ve ilçelere de satarız mesela; Bulanık´ta Malazgirt´te, Varto´da Gölbaşın´da, Güroymak´ta, sobacı yok. Buralar hepsi bizden soba alıyor. Biz toptan satıyoruz, biz toptan imalatçısıyız. Devlet bize destek verse, bankalar bize destek verse, yani devletin imkânlarından yararlanırsak biz işimizi daha iyi ilerletiriz. Burada yirmi otuz tane sobacı vardı. Hepsi imkânsızlıktan kapatıp gittiler. Bir soba elli, altmış TL´dir. Bize bir soba ortalama otuz TL´ye mal oluyor dedi.
Muş Ovası Gazetesi
