Temel Eğitim Genel Müdürlüğünce 5, 6 ve 7. sınıflar için hazırlanan “afet bilinci” dersinin müfredatı, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının onayından geçti. Afet bilinci dersi ortaokul 5, 6. ve 7. sınıflarda her bir düzeyi 72 saatten oluşan öğretim programını içeriyor ve seçmeli dersler kapsamında yer alıyor.
Afet bilinci dersinde, öğrencilerin afetlerde yaşam becerilerini kullanmaları, ilk yardım ve önemi ile afetlerin Türkiye’deki etkileri hakkında bilgi sahibi olmaları, afetlerin bireye, topluma ve ekonomiye vermiş olduğu zararı kavramaları, afetlerin olası sonuçlarını tahmin etme becerilerini etkin bir şekilde kullanmaları gibi kazanımları elde etmeleri amaçlandı.
Derste, Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi ile uyumlu olarak “çevre okuryazarlığı”, “medya okuryazarlığı”, “harita okuryazarlığı”, “konum analizi”, “değişim ve sürekliliği algılama” ve “mekânı algılama” gibi becerilerin kazanılması için konular da yer aldı. Öğrenciler, bu derste önce birinci düzeyi (afet bilinci- 1), sonra da ikinci düzeyi (afet bilinci-2) okuyacak.
Ders süresince öğrencilerin alana ilişkin konuları araştırarak bunlarla ilgili sunum yapmalarına imkân sağlanacak. Derslerde, drama, oyun, gezi, gözlem, tatbikat gibi etkinliklere yer verilecek. Afet bilinci dersinin mümkün olduğunca görsel materyallerle desteklenmesi ve dersin işlenişinde günlük hayatta karşılaşılan örneklere yer verilmesi planlanıyor. Derslerin uygulama aşamasında öğrencilerin yaşadıkları bölgeler dikkate alınarak tehlike oluşturan afet risklerine odaklanılacak ve öğrenim sürecinde öğrencilerin aktif rol alması sağlanacak.
İki düzeyde dört ünitede ele alınacak
Dersin birinci düzey müfredatında, “doğa ve insan etkileşimi” ve “doğa kaynaklı afet türleri”, ikinci düzey müfredatında ise “doğa kaynaklı afet türleri” ile “insan kaynaklı afet türleri” üniteleri yer alacak. Öğrenciler, “doğa ve insan etkileşimi” ünitesinde risk, tehlike ve afet kavramlarının yanı sıra afete neden olabilecek doğa ile insan kaynaklı olayların sınıflandırılması hakkında bilgi edinecek ve doğa kaynaklı olayların afet riskine dönüşmesinde insanın rolü hakkında çıkarımlarda bulunabilecek.
Afetlere karşı bilinçli olmanın afet ve acil durum yönetimindeki önemine vurgu yapılan ünitede, ilk yardımın öncelikli amaçları ile afet ve acil durum risk yönetiminde aktör olan ulusal ve uluslararası kuruluşların çalışmalarının bulunduğu konu başlıkları yer alacak. “Doğa kaynaklı afet türleri” ünitesinde öğrenciler, deprem olayının afete dönüşmesinin nedenlerini analiz edecek, deprem öncesinde, esnasında ve sonrasında alınması gereken önlemleri öğrenecek ve deprem afetine maruz kalındığında enkaz altında yapılması gerekenler hakkında bilgi edinecek.
Sel ve taşkın olaylarının afete dönüşme nedenlerinin de yer aldığı ünitede öğrencilerin sel ve taşkın tehlikesine karşı alınacak önlemler ile Türkiye’de sel ve taşkın riski yüksek olan yerler hakkında çıkarımlarda bulunarak sel ve taşkın esnasında yapılması gerekenleri öğrenmesi sağlanacak.
İkinci düzey olan “afet bilinci-2” dersinde de yer alan “doğa kaynaklı afet türleri” ünitesinde bu kez, çığ olayının afete dönüşme nedenleri, Türkiye’de çığ riski yüksek olan yerler, çığ tehlikesine karşı alınacak önlemler, çığ sonrasında dikkat edilecek hususlar gibi konu başlıkları ele alınacak.
Fırtınanın afete dönüşmesinin ve kuraklık tehlikesinin nedenleri ile Türkiye’de kuraklığın ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerinin analiz edilmesi, erozyon tehlikesinin nedenleri ve salgın hastalıklara ilişkin temel kavramlar da yine bu ünite altında incelenecek.
İnsan kaynaklı afetlere de yer verilecek
İkinci düzey müfredatında yer alan “insan kaynaklı afet türleri” ünitesinde öğrencilerden insan kaynaklı afetlerin nedenleri hakkında çıkarımlarda bulunması beklenecek. Yangının afete dönüşme nedenleri, ulaşım sistemlerindeki kazalardan kaynaklanan afetler, endüstriyel kazaların neden olduğu zararı çevresel, sosyal ve ekonomik boyutlarıyla değerlendirilmesi gibi konu başlıklarının bulunduğu ünitede ayrıca nükleer, biyolojik ve kimyasal kaza tehlikesi durumunda alınacak önlemler bölümü de bulunacak. Ünitelerin genelinde öğrenci etkileşimine önem verilirken, öğrencinin aktif katılımı için etkileşimli tahta kullanımı ve görsel materyaller ile anlatıma yoğunluk verilecek. Fırat Demir
