Kentin makus talihini değiştirecek, gelişme ve büyümesine önemli katkılar sağlayacak olan projeler için düğmeye basan Muş Valisi Seddar Yavuz, uzun vadede kentin makus talihini değiştirecek olan projeler için ilgili kurumlarda adeta seferberlik ilan etti.
Şehrin modern bir yapıya sahip olması hedeflenen bu projeler sayesinde hem ekonomik gelişme hem de kalkınma hamlesi hayata geçirilecek. Ulaşımdan, tarihi dokuya, kış turizminden enerji ihtisas bölgesine kadar bir çok önemli sorunun bu projelerle çözümlenmesi hedefleniyor.
Muş ziyaretinde Valiliği ziyaret eden Başbakan Binali Yıldırıma sunulan bu projeler tam not aldı. Başbakan Yıldırımın da destekleyeceği bu projelerin hayata geçmesi, Muşun geleceğini şekillendirecek.
Muş Valiliği öncülüğünde hazırlanan projelere Muş Alparslan Üniversitesinin, Belediye Başkanlığının da destek verdiği alınan bilgiler arasında. Önemli bir bütçeyi kapsayan bu projelere Başbakan Yıldırımın da destek vereceğini açıklaması vatandaşlarda büyük bir heyecana neden oldu.
Muşun geleceğini şekillendiren projeler şunlar, 1. Erzincan-Muş Arasında Hızlı Tren Hattının Yapılması, 2. Muş Alparslan Üniversitesinde Ziraat ve Veteriner Fakültesi Açılması, 3. Muş İlinde Kış Turizmi ve Kış Sporlarının Altyapısının Güçlendirilmesi Projesi, 4. Karayolları Yol Ağına Alınan Muş-Batman Yolunun Yapılması, 5. Muş İlindeki Tarihi Dokunun Gün Yüzüne Çıkarılması, 6. 1000 Yıllık Geçmişten 1000 Yıllık Geleceğe, 7. Enerji İhtisas Endüstri Bölgesi Projesi.
ERZİNCAN-MUŞ TREN HATTI PROJESİ
İlimizde demiryolu taşımacılığı sosyo-ekonomik ve güvenlik açısından çok stratejik bir konumda bulunmaktadır. 1955te tamamlanan demiryolunun, ilin gelişmesine olumlu katkısı olmuştur. Bu hattın 1972 yılında Tahrana bağlanmasıyla yolun önemi daha da artmıştır.
Yurt içi ve uluslararası yolcu ve yük taşımacılığı yapılan ve Muştan geçen Elazığ-Van hattının mevcut haliyle çağımız gereksinimlerine uygun faaliyette bulunduğu söylenemez. Bu hattın standartlarının iyileştirilmesiyle birlikte hızlı tren hattının İlimize kadar yapılması, taşımacılık açısından en güvenli ulaşım olan demiryolunu kullanan yolcu sayısını artıracak olup hızlı ve seri yapılan bir yük taşımacılığıyla da bölgede ticari ve sosyo ekonomik hayatın canlılık kazanmasında büyük rol oynayacaktır.
Turizm sektörü başta olmak üzere, bölgenin cazibe merkezi olma yolunda ilerleyen
Erzincan iline ulaşım sağlayan hızlı demiryolu hattının en kısa zamanda İlimize kadar uzatılması bölgenin gelişme potansiyeline büyük katkı sağlayacaktır. Bu hat sadece bölgemizde değil, ülkemizin demiryolu taşımacılığında yeni bir çığır açacaktır.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
Sivas-Erzincan arasında 246 km uzunluğunda 200 km/sa hıza sahip elektrikli, sinyalli ve
çift hatlı Hızlı Tren Projesine, Erzincan-Muş arası da dahil edilerek Hızlı Tren Hattının tamamlanması sonucunda Edirneden Muşa uzanan doğu-batı koridorunun önemli bir bölümü hayata geçirilmiş olacaktır.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, TCDD
Genel Müdürlüğü İlgili Müdürlükler: TCDD 5. Bölge Müdürlüğü
MUŞ ALPARSLAN ÜNİVERSİTESİNDE ZİRAAT VE VETERİNER FAKÜLTESİ AÇILMASI PROJESİ
819.600 hektar İlimiz yüzölçümünün 344.842 hektar kullanılabilen tarımsal arazi, 373.362 hektar çayır ve merayla birlikte 718.204 hektar alanla ilimiz toprakları tarımsal faaliyetler açısından uygun ve verimli bir arazi yapısına sahiptir. İlimiz arazisinin 278.000 hektarı ovalardan oluşmaktadır. İlimiz arazi büyüklüğü ile Türkiye ortalamasının üstünde olan arazimizde havza bazlı üretim modelimizde temel ürünler buğday ve arpa (230.000 ton), şeker pancarı(399.000 ton), yonca (1.341.000 ton ile Türkiye 1. si), mısır, ayçiçeği ve kolzadır. İlimiz 302.215 büyükbaş hayvan sayısı ile Türkiye 13. sü, 1.021.142 küçükbaş hayvan sayısı ile Türkiye 10.su, 7.435 manda sayısı ile Türkiye 6.sıdır. İlimizin hayvan varlığı, çayır ve mera alanı, üretilen yem bitkileri, topraklarımızdaki geniş flora dikkate alındığında bölgemizde hayvancılık özellikle küçükbaş hayvancılık 1.derecede olmak üzere çiftçimizin önemli geçim kaynaklarından biridir.
Ayrıca ilimizde 43.463 adet arı kovanı bulunmaktadır. İlimizde yıllık 9.369 ton et üretimi, 341.228 ton süt üretimi ve 504,5 ton bal üretimi yapılmaktadır. Doğu Anadolu Bölgesinde Elazığdan (Keban) sonra 2. büyük, yıllık 37 Milyon kapasiteli yavru alabalık üretim tesisi Varto ilçemizdedir.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
İlimizde Ziraat ve Veterinerlik Fakültesi açılması Tarım ve Hayvancılığın gelişmesine, çiftçimizin daha bilinçli olmasına dolayısıyla verimliliğe ve istihdama katkı sağlayacaktır.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: YÖK
İlgili Müdürlükler-Kurumlar: Muş Alparslan Üniversitesi
MUŞ İLİNDE KIŞ TURİZMİ VE KIŞ SPORLARININ ALTYAPISININ GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ
İlimizin mevcut kayak merkezi ihtiyacı karşılayamamaktadır. Kayak merkezimizde gelen misafirlerin barınabileceği otel ve tesisimiz bulunmamaktadır. Proje ile ilimize kayak sporları kapsamında gelen ziyaretçi sayısı artacak, uzun süren kış mevsiminde nüfusu fazla olan gençlerimiz sosyal faaliyetlere yönlendirilerek menfi yönelimlerden uzaklaştırılacaktır. İlimizde kış sporlarının gelişmesi beraberinde diğer alanları da geliştirerek ilimizin sosyo-ekonomik gelişimine katkı sağlayacaktır. Bu amaç doğrultusunda;
2.000 metrelik hat boyuna 1.850 metrelik Detechable Bubble Sistem Telesiyej Tesisinin kurulması, Alanda bulunan mevcut telesiyej tesisini ikinci istasyon olacak şekilde sökülerek 1.000 metre kotuna taşınması, Kayağa yeni başlayanlar ve kızak kullananlar için 400 metre walking calped (yürüyen halı) kurulması, Pist düzenleme ve pist açma için 1 adet Snowtrack (kar ezme) aracı satın alınması gerekmektedir. Pist ve çevre düzenlemeleri yapılarak ilimizin kış turizminde bölgenin yeni cazibe merkezi halinegelmesi sağlanacaktır.
İlimizde Kasım ayının son günlerinde başlayan kış mevsimi Mart ayının sonlarına kadar devam etmektedir. Zengin kar örtüsü ve kar kalitesine sahip olan ilimiz Kayak Merkezi pist uzunlukları ve meyilleri açısından birçok kayak branşının rahatlıkla yapılabileceği fiziksel özelliklere sahiptir. Projemiz için gerekli olan ödenek yaklaşık olarak 25.000.000 TL olarak öngörülmektedir.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
Genç nüfusu ile kış sporları için önemli bir potansiyele sahip olan Muş ili, kayak sporunda özellikle mukavemet (kayaklı koşu) branşında Türkiye, Balkan, Avrupa ve Dünya şampiyonalarında dereceye girmiş sporculara sahiptir. Yıllardır kış olimpiyatlarında ülkemizi başarıyla temsil eden Muşlu kayakçılarımız bulunmaktadır. Bunlardan biri olup Olimpiyatlarda ülkemizi 4 kez temsil eden Sebahattin Oglago Univesiad Kış Oyunlarında 5. olarak Türk kayak tarihinin en büyük başarısını elde etmiştir.
Kayak sporunda başarılara imza atan 30 spor kulübü ve 600 lisanslı sporcuya sahip olan ilimiz geçmiş yıllarda Türkiye Şampiyonası yarışlarına ev sahipliği yapmıştır. Mevcut Kayak Merkezimize olan talep her geçen gün artmaktadır. İlimizde sosyal tesislerin çok az olduğu göz önüne alınırsa bu alandaki bir açıklık da kapatılmış olacaktır. Ayrıca ilimizin ekonomisine ve kalkınmasına da katkı sağlamış olacaktır.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: Gençlik ve Spor Bakanlığı-(Gençlik Hizmetleri ve Spor
Genel Müdürlüğü)- Kalkınma Bakanlığı (DAP İdaresi Başkanlığı)
İlgili Müdürlükler: İl Gençlik Hizmetleri ve Spor Müdürlüğü–İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü- Merkez Köylere Hizmet Götürme Birliği Başkanlığı
KARAYOLLARI YOL AĞINA ALINAN MUŞ-BATMAN YOLUNUN YAPILMASI PROJESİ
Muştan Batmana ulaşım sağlayan en gelişmiş karayolu Bitlis-Baykan-Kozluk üzerinden sağlanmakta ve yolun toplam uzunluğu 218,2 kmdir. Kullanılan diğer alternatif güzergah ise Kulp üzerinden sağlanmakta olup 215 kmdir. Muşun güneyindeki köyler, Üçevler Grup Köyleri (10 köy), ile Batmanın kuzeyindeki Beşiri, Kozluk ve Sason İlçeleri ve bağlı Köyleri ( yaklaşık 110 köy), Diyarbakır iline ve Kulp İlçesine bağlı köyler (12 köy), Bitlis Mutki ilçesine bağlı köyler (9 köy), çoğu akraba olduğundan, mevcut iki güzergah dışında kalan ve Muşun en güneyindeki Batman İline sınır olan İnardı Köyü üzerinden ulaşım sağlamaktadırlar. Bu yol hem çok kısa hem de yörenin ticari faaliyetleri üzerinde bulunmaktadır. Özellikle hayvancılık faaliyetleri bu bölgede yoğunlaşmakta ve ciddi miktarda tarım ürünleri ticareti yapılmaktadır.
Sason İlçesine bağlı köyler de bu köy yolunu kullanmaktadırlar. Muşta yaşayan Muş nüfusunun büyük bir çoğunluğunu oluşturan Bidri, Ğiyan, Sasun, Şego aşiretleri de Muş- Batman arasındaki bu sınır köylerde yaşamakta veya buradan Muşa yerleşmişlerdir. Bu iki ilin birbirine doğrudan bağlanması yöredeki güvenlik zafiyetini de ortadan kaldıracaktır. Ayrıca bu yörede bulunan zengin bitki örtüsü nedeniyle yoğun bir gezici arıcılık faaliyeti yapılmaktadır. Yine geniş mera ve yaylalar sayesinde göçebe hayvancılık yapılmaktadır. Bu yol sayesinde bu faaliyetlerin ekonomik değeri daha da artacaktır.
Yine yörede bulunan doğal ortam, bölgeye göre zengin orman örtüsü ve organik ürünler sayesinde bölge kırsal turizm açısından büyük bir potansiyeli barındırmaktadır. Ancak ulaşımdaki sıkıntılar nedeniyle bugüne kadar bu potansiyel değerlendirilememiştir.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
İlimizin ekonomik ve ticari faaliyeti ile insan trafiğinin en yoğun yaşandığı komşu ilimiz
Batmana, İlimiz güneyinden direk ulaşım sağlayacak bir devlet yolunun yapılması fikrinin duyulması bölge halkı içinde büyük bir heyecan uyandırmıştır.
Muş coğrafi olarak, bölge için çok stratejik bir konumda bulunmaktadır. Kara, hava ve demiryolu ulaşımı ile komşu iller için bir kavşak konumundadır. Mevcut haliyle Bitlis üzerinden veya Diyarbakır Kulp üzerinden ulaşım sağlanabilen Batman iline doğrudan ulaşım sağlayacak bir devlet yolunun en kısa zamanda hayata geçirilmesi, bölgenin güvenlik, ticari ve ekonomik hayatına büyük katkı sağlayacaktır.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığımızın 01.12.2016 Tarih ve 45583 Sayılı Oluru ile Karayolları Ulaşım Ağına alınan Muş-Batman Yolunun bir an önce projelendirilip yapımına başlanması bu iki ilimiz için elzem olan ulaşım ihtiyacını giderecektir.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı
İlgili Müdürlükler: Karayolları Genel Müdürlüğü, Karayolları 11. Bölge Müdürlüğü
MUŞ İLİNDEKİ TARİHİ DOKUNUN GÜN YÜZÜNE ÇIKARILMASI PROJESİ
Muşta çarpık kentleşme sonucu derme çatma binalar arasında unutulmaya yüz tutmuş;
Müştak Baba Türbesi, İbrahim Samidi (Zerzemi) Hazretleri Türbesi, Karasu Hamamı ve Yıldızlı Hanı gün yüzüne çıkarmak. Alaattin Bey Camii, Hacı Şeref Camii, Ulu Camii, Şeyh
Muhammed-i Mağrubi Hazretleri Türbesi ile Molla Resuli Spiki Hazretleri Türbesinin bulunduğu alanın düzenlenmesi yapılarak inanç ve kültür turizmine kazandırılması amaçlanmaktadır.
Proje için gerekli olan ödenek 35.000.000 TL olarak öngörülmektedir.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
Proje ile; Ulucami, Hacı Şeref Camii, Alaattin Bey Camii, İbrahim Samidi Türbesi arasında kalan alan kamulaştırılarak tarihi dokuya uygun olarak yeniden düzenlenmesi, 1000 metrekare zemin alan üzerine iki katlı taş binadan yapılan İslam Bilimleri Kütüphanesi kurulması, Peyzajı yapılarak muhtelif oturma ve açık dinlenme alanları oluşturulması, Türbelerin kuzey batı yamacında 50 araçlık açık otopark alanı oluşturulması, 350 yıllık Alaattin Bey (Karasu) Hamamının restore edilmesi, Otantik ve tarihi dokuyu içeren yöre taşlarından yapılacak olan değişik ölçü ve ebatlarda 85 dükkân, alışveriş mekânları ve bunların arasında dar ve oyma taştan yapılma yüzey su kanalcıkları ile oyma taş desenli yarı gömmeli 3 metre çaplı etrafı gül ve çiçeklerle çevrili 4 havuz yapılması, 1 Adet (kültür ve sanat evi olarak da kullanılabilecek) 400 metre karelik Tarihi Muş Evi yapılması planlanmaktadır.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: Başbakanlık (Vakıflar Genel Müdürlüğü), Kültür Bakanlığı
İlgili Müdürlükler-Kurumlar: Muş Belediye Başkanlığı, Bitlis Vakıflar Bölge Müdürlüğü, İl
1000 YILLIK GEÇMİŞTEN, 1000 YILLIK GELECEĞE PROJESİ
Malazgirt; Anadoluyu İslâm’a yurt ve bize vatan yapan, insanlığa umut ve ufuk hediye eden yegâne ruhtur. Malazgirt ruhuyla geleceğimizi taçlandırmak, geçmişimizle onurlanmak, geçmiş ve gelecek nesiller arasında köprü kurmak adına 1000 Yıllık Geçmişten 1000 Yıllık Geleceğe Projesini planladık.
Bu projemiz ile yeniden Diriliş Destanı yazan Türkiye Cumhuriyetinin 2071 vizyonuna katkı sunmayı amaçladık. Proje kapsamında 2071 neslini yetiştirecek olan gençlerimizi Malazgirt Ruhu ile yetiştirmek, istiklal ve istikbalimizi temin eden, tarihin akışını değiştirmemize imkân veren bu kutlu zaferin gelecek nesiller tarafından daha iyi anlaşılması ve Malazgirt ilçemizi kültür-tarih turizminin en önemli alanlarından biri haline getirmek hedeflenmiştir.
Proje için gerekli olan ödenek 55.000.000 TL olarak öngörülmektedir.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
Bu proje ile; Malazgirt panoraması ve müze, tarihi dokuya uygun dijital kütüphane, gençlik (bilgi) merkezi, sinema salonu, interaktif resim çektirme bölümü, sergi salonları, Malazgirt savaş alanı, Sultan Alparslan Türbesi, Malazgirt şehitleri anıt mezarlığı, cami, at maneji, koşu ve yürüyüş parkurları sportif alanlar, satış reyonları gibi sosyal alanların da yapımı planlanmaktadır.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: Başbakanlık Tanıtma Fonu, Kültür ve Turizm Bakanlığı,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
İlgili Müdürlükler: İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü
ENERJİ İHTİSAS ENDÜSTRİ BÖLGESİ PROJESİ
Haritada Muş iline ait, koyu ve açık kırmızı alanların yaygın olduğu görülmektedir. Bu tonlarla boyanmış bölgelerde güneş enerjisi global radyasyon değerleri yüksektir. Muş ilinin merkez, Varto ilçesinin kuzey tarafları, Korkut ilçesinin tamamı ile Malazgirt ve Bulanık ilçelerinin güney kısımlarında daha yoğun bir güneş potansiyeli olduğu görülmekle birlikte, güneş enerjisi potansiyeli açısından ilin tümü rantabl olma değeri olan 1600 KWh/m² üzerinde bir güneşlenme değerine sahip olduğu için Muş ili güneş enerjisi açısından enerji üretim potansiyeline sahiptir.
Muş için global radyasyon değerinin en yüksek olduğu aylar Haziran- Temmuz aylarıdır. İlde ortalama günlük global radyasyon değeri 4,36 kWh/m²-gün, yılık ortalama toplam global radyasyon değeri ise 1591,71 kWh/m²-yıldır. Bu değerler, Türkiyede güneş enerjisi global radyasyon değeri bakımından en yüksek üçüncü il olan Van ile karşılaştırıldığında iyi bir değere sahip olduğu gözükmektedir. Ortalama günlük güneşlenme süresi 7,36 ve yıllık güneşlenme toplam süresi 7,36×365=2690,96 dır.
SONUÇ-ÖNERİLER VE İSTEKLER
Muş ili direkt radyasyon bakımından, Türkiyenin yüksek güneş enerjisi verilerine sahip olmakla birlikte, arazi bulunabilirliği ve güneş enerjisi potansiyeli büyüklüğü itibariyle Türkiyenin en büyük güneş enerjisi kullanım potansiyeline sahip illerden birisidir. Muş ili Türkiyenin sayılı ovalarından birisine sahip olması, dağ yamaçlarına yakın ve verimliliği düşük arazi ile ovanın etrafında bir halka gibi duran dağların uygun yamaçlarına elektrik enerjisi üretim panelleri yerleştirme açısından büyük alanlara sahiptir. Konuyla ilgili olarak detaylı fizibilite çalışmaları devam etmekte olup, mevcut veriler ışığında, Muş ilinin Türkiyede güneş enerjisi yatırımları açısından avantajlı illerinden biri olduğu değerlendirilmektedir.
İLGİLİ BAKANLIK VE KURULUŞLAR
İlgili Bakanlıklar ve Kuruluşlar: Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Enerji ve Tabii
Kaynaklar Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı (DAP İdaresi Başkanlığı, DAKA Genel Sekreterliği)
İlgili Müdürlükler-Kurumlar: İl Bilim Sanayi ve Teknoloji Müdürlüğü, Muş Alparslan Üniversitesi
Muş Manşet Gazetesi
