Ağustos ayının sonunda pazara inen Muş üzümü her yıl olduğu gibi bu yılda büyük rağbet görüyor. Muşu çevreleyen bağlarda hasat dönemi başladı. Bağlarda yapılan üzüm hasadı sürerken geçmiş yıllara oranla bağlardaki verimin her geçen yıl arttığını söylediler.
Muşta Mongok, Kale, İncebel, Mehmetcan ve Pamukluk bağlarında üzüm hasadına başlanıldı. Geçmişi Selçuklular dönemine kadar dayanan ve şehri çevreleyen tepelerdeki bağlarda yetiştirilen Muş üzümünü yetiştiren bağcılar hasat çalışmalarına başladılar.
Muş’ta geçmiş yıllarda sürdürülen ‘Bağcılık projesi’ ile sayısı artan bağlarda yetiştirilen üzüm, pazarlarda en çok ilgi gören meyve konumuna geldi. Mongok, İncebel, Mehmetcan, Kale ve Pamukluk bağlarında yetiştirilen ve Ağustos ayının sonlarında piyasaya çıkan Muş üzümü, yaklaşık 2 ay süreyle pazarlardaki yerini alıyor.
Muş üzümün özel müşterisi olduğunu ve her yıl hasat mevsimini dört gözle beklediğini kaydeden bağcılar, bazı bağ sahiplerinin il dışındaki yakınlarına, dostlarına gönderdiğini söyledi. Öte yandan Muş üzümün yetiştirilmesi ile ilgili olarak da, yetiştirilen üzüm çeşitleri bölgede karın fazla yağması, soğukların dondurucu olması, bağ alanlarının yamaç ve rakımın yüksek olması nedeniyle terbiye sistemi yüksek sistem olmayıp alçak sistem denilen yerden sürükleyici olarak yetişmekte olduğu alınan bilgiler arasında.
Üzüm satıcıları Muş üzümünün vatandaşların vazgeçilmezi olduğunu söylüyor. Valiliğin geçmiş yıllarda uyguladığı Yeşil Kuşak Projesi kapsamında yürütülen çalışmalar neticesinde sayıları artan bağlarda yetiştirilen üzüm, pazarlarda en çok ilgi gören meyve olarak gösteriliyor. Geçmişi Selçuklular dönemine kadar dayanan ve şehri çevreleyen tepelerdeki bağlarda yetiştirilen Muş üzümü, büyük rağbet görüyor.
Ağustos ayının sonlarında piyasaya çıkan Muş üzümü, yaklaşık 2 ay süreyle pazarlarda bulunabiliyor.
Muş üzümü fiyatının diğer üzümlere oranla daha pahalı olduğunu söyleyen satıcılar, Muş üzümünün her yıl büyük ilgi gördüğünü ve sipariş üzerine satıldığını kaydetti.
Tezgaha iner inmez üzümün alıcı bulduğunu söyleyen satıcılar, Muş üzümüne her yıl olduğu gibi bu yıl da oldukça fazla ilgi var. Muş üzümü normal üzümlerden iki kat daha pahalı olmasına rağmen kapışılıyor dedi.
Muş üzümünün meşhur olmasının sebebini anlatan satıcılar, Bir kişi üç kilogram Muş üzümünü tek başına yiyebilir ama diğer üzümlerden bir salkımı yiyemez. Muş üzümü asla mideyi şişirmez diye konuştu.
MUŞ ÜZÜMÜNÜN ÇEŞİTLERİ VE ÖZELLİĞİ
Muş yöresinde 1800 -1900 yıllarında Sovyetler Birliğinden İlimize getirilerek dikildiği, yörenin iklim şartlarına iyi adapte olduğu, kaliteli ve bol üzüm üretildiği bilinmektedir. Bağcılığın gelişmeye başlaması ile birlikte mahzenlerde toplanan şıralar Fransaya ihraç edilerek Dünyaca ünlü bordo şarabı yapımında kullanılmıştır. Cumhuriyetin İlk yıllarında 90.000 kıy ye üzüm alındığı literatürlerden öğrenilmiştir. Bu zamanlarda yetişen kaliteli olduğu bilinen yerli asma çeşitleri bölge halkının önemli gelir kaynaklarından biri olup, bölge ekonomisinde önemli yere sahip olmuştur. Fakat zamanla bağ alanları önemli ölçüde azalmış ve üretim düşmüştür. Don olayları, ve gatasyon kısalığı ve üretim tekniği yetersizliği bağcılığın gerilenmesine neden olan sebeplerdir.
Siyah, beyaz ve mor çeşitleri mevcut olup, ince kabuklu çekirdekli buruk tadı vardır. Genel olarak şaraplık ve sıralık çeşitler olmasına rağmen bölgede sofralık olarak tüketilmektedir. Bölgemizde yetiştirilen başlıca üzüm çeşitleri özellikleri şunlardır :
Siyah Vakkas : Bölgede üretimi en çok yapılan üzüm çeşittir, Salkımları orta büyüklükte, bol daneli, şıra oranı ve albenisi yüksektir.
Sînciri: Dayanıklı bir çeşit olması ve geç hasat edilebilmesi nedeniyle tercih edilen bir çeşittir. Salkımları orta büyüklükte, beyaz renkli, daneler sıkı, şıra oranı yüksek ve tadı tatlıdır,
Kaşper: Bol verimlidir. Siyah ve beyaz çeşitleri vardır. Verim ve üretim alanı fazladır. Sonbaharda geç hasat edilen bir çeşittir.
Beyaz Üzüm: Beyaz renkli, orta iri taneli sulu ve gevrektir.
Öküz Gözü: Orta irilikte, salkımları sıkı ve dallı koniktir.
Güz Üzümü: Geç olgunlaşan, dayanıklı ve verimli bir çeşittir.
Keçi Memesi: Küçük taneli, sıkı salkımlı ve konik yarısı vardır. Şıra oranı fazla olması nedeniyle şaraplık kalitesi yüksektir.
İklim, toprak, yer ve yöney, üzüm çeşidi, anaç ve mekanizasyon gibi faktörler terbiye sistemi ve bakımla yakından ilgilidir. Yetiştirilen üzüm çeşitleri bölgede karın fazla yağması, soğukların dondurucu olması, bağ alanlarının yamaç ve rakımın yüksek olması ( 1700 mt) nedeniyle terbiye sistemi yüksek sistem olmayıp alçak sistem denilen yerden sürükleyici olarak yetişmektedir. Böylece Asma dallarının fazla kardan kırılması önlendiği gibi dalların kar altında kalması nedeniyle soğuklardan zarar görmesi önlenmiş olmaktadır. İlkbahar aylarında belleme ve kazıma işlemi yapılmakta olup, ilkbahar ve sonbahar aylarında budama yapılmaktadır. Dikimden itibaren ilk İki yıldan sonra sulamaya ihtiyaç duyulmamaktadır. Bölgede yetiştirilen üzüm çeşitleri bağ alanlarında büyük zarar yapan floksera zararlısına karşı dayanıklı olması bölgede tercih edilmektedir, İlimiz bağ alanlarında Bağ Mildiyö hastalığı ile Bağ Yaprak Uyuzu ve Bağ Çadır Tırtılı zararlıları zarar vermektedir.
Muş Manşet Gazetesi
