Muş üzümünün ihraç edilmesini isteyen vatandaşlar yetkilileri göreve davet etti. Üzümün Muş’ta küçük pazarlarda gelir kapısı olarak sınırlandırılmaması ve il dışındaki hemşeherilere de ikram edilmemesi gerektiğini savundular. Muş’un bu üzüm sayesinde ciddi bir gelir kapısını aralayabileceğini kaydeden vatandaşlar, “ilgililer proje üreterek gerekli atılımı gerçekleştirmelidir” dediler.
Bir zamanlar ticari amaçla yetiştirilen dünyaca ünlü Muş üzümü, şimdi eş ve dostlara ikram edilecek kadar yetiştiriliyor.
Osmanlı döneminde 24 bine yakın bağın bulunduğu Muş’ta yetişen üzüm, bir dönem Fransa başta olmak üzere Avrupa’nın birçok ülkesine ihraç edilmiş.
Muş üzümü, bağcılığın gelişmeye başlaması ile birlikte mahzenlerde toplanan şıralar Fransa’ya ihraç edilmiş. Osmanlı döneminde 24 bine yakın bağın bulunduğu Muş’ta, şimdi üzümünün tamamı eş dostlara dağıtılacak kadar yetiştiriliyor.
Bağcılık sektörünün hareketlenmesi için son yıllarda uygulanan Muş Kırsal Kalkınma Projesi ve “Yeşil Kuşak Projesi” kapsamında, bağ alanlarının geliştirilmesi için yapılan çalışmalar istenen seviyeye çıkarılamadı.
Ermeni tehciri öncesi şahlanmış bağların dönem içerisinde yok olmayla karşı karşıya kaldığını kaydeden tarihçi Ömer Bingöl, Ermenilerin teraslayıp bağ yaptıkları yamaçlardaki asma kütüklerinin kesilip yakıldığını, bunlar bitince de köklerin söküldüğünü söyledi.
Bingöl, geçmişte elde edilen mahsulün çevre yerleşim yerlerine götürülerek ihtiyaç duyulan mallarla değiştirildiğini ifade etti. Muş üzümünün tamamının eş ve dostlara dağıtılacak kadar azaldığını aktaran Bingöl, Muş üzümünün şehrin önemli ekonomik kaynaklarından olması için yeni hamleler yapılması gerektiğini belirtti.
Bingöl, 19 yüzyılın başlarında bağcılığa önemin verildiğinin bir göstergesinin de dünyanın ilk boru sistemi olarak bilinen “hark”ların yapılışının önemli olduğunu ifade etti. Bingöl, “Ermeniler döneminde kale bağları denilen yerden betondan kilometrelerce uzunluğunda harklar yaparak, ezdikleri üzüm şiresinin aşağıya gelmesini sağlamışlar. Bu harklar şimdide mevcudiyetini koruyor, ancak herhangi bir işlev görmüyorlar” dedi.
Muş’ta yetişen üzümlerin siyah, beyaz ve mor çeşitleri mevcut olup, ince kabuklu çekirdekli buruk tadı var. Şıralık çeşitler olmasına rağmen bölgede sofralık olarak tüketiliyor. Bölgede üretimi en çok yapılan üzüm çeşidi, siyah vakkas, sinciri, kaşper, beyaz üzüm, göz üzümü, öküzgözünün ve keçimemesi.
Muş üzümünün büyük bir bölümü güney kesimlerde üretiliyor. Üzüm, Muş’ta bağ alanı olarak bilinen Mongok, Merkez Karaağaç Dağ dibi, İncebel, Mehmetcan, Kale, Pamukluk, Aşağı Yongalı (Page), Karaağaçlı, Çiriş’de yetiştiriliyor. Muş`un Sesi Gazetesi
