Muş Milletvekili Sayın Nuri Yaman, askerde kaza, ihmal ya da sair nedenlerle hayatını kaybeden kişilere nakdi tazminat ve aylık bağlanması gibi haklardan yararlanması hakkındaki kanun teklifi ve gerekçesi ile ilgili basın açıklamasında bulundu.
Öncelikle; kaza, ihmal ya da sair nedenlerle askerlik hizmeti sırasında hayatını kaybeden kişilerin yakınlarının mağduriyetlerinin giderilmesi maksadıyla vermiş olduğum kanun teklifiyle ilgili görüşlerimi aktarmadan önce en az bu konu kadar önemli olan ve de kanun teklifinin arka planını oluşturan çok önemli bir konu hakkındaki görüşlerimi de sizlere aktarmak isterim.
Şüpheli asker ölümleri ve asker intiharlarında Türkiye maalesef dünyada birinci sırada yer almaktadır.
İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi’nin 28 Haziran 2010 tarihinde yapmış olduğu basın açıklaması ile kamuoyuna duyurduğu rapordan anlamaktayız ki:
‘‘1991-2001 yılları arasında ordu içinde yaşanan şüpheli asker ölümleri resmi açıklamalara göre toplamda 815’dir. 2000 yılından sonra ise 401 şüpheli asker ölümünün yaşandığını tahmin edilmektedir.’’
O tarihten bu yana bize gelen bilgiler doğrultusunda 4 kişi daha hayatını kaybetmiş ve sayı üzülerek söylemeliyim ki 405’e ulaşmıştır. Böylece 2010 yılında hayatını kaybedenlerin sayısı da 26’ya yükselmiştir.
Ancak bunlar, sadece bizim bildiklerimizdir. Genel Kurmay Başkanlığı, yapılan ‘‘bilgi isteme başvurularına’’ gizlilik gerekçesiyle olumsuz yanıt vermektedir.
Şüpheli ölümler Türk Silahlı Kuvvetleri listelerinde “askeri zayiat” olarak yer alırken, ailelere, “Kaza kurşunu”, “intihar etme”, “elektrik ve yıldırım çarpması”, “yüksekten düşme”, “birlik içinde trafik kazası”, “eğitim sırasında mühimmat patlaması”, “yılan sokması”, “kalp krizi” şeklinde bildirimler yapılması, acılı aileler tarafından tepkiyle karşılanmaktadır.
Çünkü TSK, ölüm nedenlerini bildirmesine rağmen, yetkililerce yapılan açıklamalarda, raporlarda ciddi tutarsızlıklar bulunmaktadır. Ayrıca hazırlanan ilk tıbbi raporlar ile adli tıp incelemesinden sonra hazırlanan raporlar birbirini tutmamakta ve hatta adli tıp raporlarında, ilk tıbbi raporları tamamen çürütecek nitelikte olan bulgular dile getirilmektedir.
Bir örnek vermem gerekirse; Hakkâri Yüksekova İlçesi’ne bağlı Çobanpınar Sınır Karakolu’nda görev yapan Ağrı İli Patnos İlçesi doğumlu Burhan Güzelaydın’ın 29 Ocak 2009 tarihinde intihar ederek yaşamını yitirdiği söylendi. İntihar ettiği öne sürülen askerin gerçek ölüm nedeni ise, ailesinin talebiyle Hakkâri Savcılığı’nın talimatıyla yapılan otopside, ‘‘iç organlarının parçalanması nedeniyle öldüğü’’ olarak tespit edildi.
Yine Ağrı İli Tutak nüfusuna kayıtlı olup Mardin 7. Piyade Alay Komutanlığı’na bağlı Mürsel Karakolu’nda askerliğini yapan ve terhisine 3 ay kalan Emrah Demiral’ın önce intihar ettiği sonra da arkadaşı ile şakalaşırken, arkadaşının silahındaki kurşunun isabet etmesi sonucu hayatını kaybettiği söylendi.
Başka bir örnek ise; Tunceli’nin Pülümür İlçesi’ne bağlı Küllü Jandarma Karakolu’nda askerlik yapan Muş doğumlu Metin Ekinci’nin ailesine otopsi raporu beklenmeden ‘intihar’ ettiği söylendi. Ancak Metin Ekinci’nin defin sırasında naşını gören yakınları, kurşunun sırtından girip göğsünden çıktığının çok bariz belli olduğunu söylediler. Konu ile ilgili vermiş olduğum yazılı soru önergesine ise her zamanki gibi hiçbir tatmin edici cevap alamadım.
Ayrıca İHD’nin Rapordan öğrendiğimiz bir başka gerçek ise; bu şüpheli ölümlerin büyük bir çoğunluğunun Kürt gençlerinden oluşmasıdır.
Bu da göstermektedir ki; topluma yoğun bir şekilde nefret duygusu pompalanmış, bu ise bir takım ırkçı önyargıların oluşmasına ve her alanda Kürtlere yönelik saldırılarda önemli artışlara neden olmuştur.
Bu nedenle başta siyasetçiler olmak üzere toplumu yönlendirme gücüne sahip olan tüm kesimleri ve de özellikle basın ve yayın organlarını sorumluluğa davet ediyor; kin, nefret ve şiddetin yerine barışın dilinin egemen kılınması yönünde gerekli çabaların gösterilmesini temenni ediyorum.
Askerde hayatını kaybeden bu gençlerimizle ilgili olarak yapmış olduğum araştırma sonucunda edinmiş olduğum bilgilere göre; geride kalan ailelerin manevi mağduriyeti bir yana; maddi açıdan da hiçbir haktan yararlanamamakta, adeta kendi kaderlerine terk edilmektedirler.
Bilindiği gibi; Şehitlik kavramı Hukuk Sistemimizde açıkça tanımlanmış bir kavram değildir. Şehitlikle ilgili düzenleme en açık şekliyle Milli Savunma Bakanlığının çıkardığı ‘‘Şehitlik Yönergesi’’ ile yapılmıştır. Ancak bu yönerge, söz konusu kavrama dar bir açıdan yaklaşmıştır. Bu nedenle Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kendisine gelen davalarda aynı yaklaşımı benimsemiş ve hemen hemen tamamına ret cevabı vermiştir.
Dolayısıyla askerlik görevini yapmaktayken 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu ile Şehitlik Yönergesi kapsamında hayatını kaybeden kişilerin yakınları ‘‘nakdi tazminat’’, ‘‘aylık bağlanması’’ gibi haklardan yaralanabilmekte; ‘‘kaza, ihmal ya da başka nedenlerle’’ hayatını kaybeden kişilerin yakınları ise; hem şehit sayılmadığı hem de 2330 Sıra Sayılı NAKDİ TAZMİNAT VE AYLIK BAĞLANMASI HAKKINDA KANUN’DA bu kişilerle ilgili herhangi bir düzenlemeye gidilmediği gerekçesiyle hiçbir sosyal haktan yararlanamamakta; bu ise ciddi mağduriyetlere neden olmaktadır.
Bu nedenle 2330 Sıra Sayılı NAKDİ TAZMİNAT VE AYLIK BAĞLANMASI HAKKINDA KANUN’UN ilgili maddesine bir ekleme yapılarak söz konusu eksikliğin bir an önce giderilmesi gerekmektedir. Sevgi ve saygıalrımla.
